توان نلري چې د نورو په څېر خبرې وکړي خو هڅه کوي ترڅو د خپلو ټولګیوالو تر څنګ زده کړې وکړي
تمیم د اشاروي ژبې په مرسته د یوې ټوکې په ویلو شروع وکړه: « یوه ورځ د یوې ونې تر سیوري لاندې یو سړی ویده وو چې نا څاپه ېې پر سر باندې له پاسه څه را ولوېده او هغه له خوبه را پاڅېد او د خپل سر په ګرولو ېې شروع وکړه، خپل شا او خوا ته ېې کتل چې فکر ېې شو پر سره ېې چارمغز را لوېدلی، وروسته ېې له ځان سره وویل، ” شکر خدایه! چې دا چارمغز وو او کدو نه وو، کنه زه به اوس مړ وای.”
تمیم چې د اورېدلو ستونزه لري او ۱۷ کلن دی، د عادي ښوونځیو په یو ښوونځي کې په لسم ټولګي کې زده کړې کوي. هغه د نورو په څېر نه شي کولی چې خبرې وکړي خو هڅه کوي تر څو د خپلو ټولګیوالو ترڅنګ زده کړي وکړي. تمیم د افغانستان لپاره د سویډن کمېټې د ښوونې او روزنې د پروګرام له لوري؛ دې ښوونځي ته شامل شوی دی.
د مزار شریف په ښار کې د باختر عالي لېسه د هغو ټولو دولتي ښوونځیو له ډلې یوه ده چې د افغانستان لپاره د سویډن کمېټې سره نږدې اړېکې او همکاري لري او ټول هغه زده کوونکي چې معلولیت لري او د افغانستان لپاره د سویډن کمېټې د معلولينو د بیا رغونې د مرکز له لوري دې ښوونځي ته ورپېژندل شویدي منلي او خپل درسي نصاب ته ېې شامل کړي دي.
تمیم د اشارې په ژبه واېې: « که د افغانستان لپاره د سویډن کمېټې زما سره مرسته نه وای کړې زه به یو بیکاره، بېسواده او نا هیلی سړی منځ ته راغلی وم او د کور په یوه ګوښه کې به مې د یو بندي په څير ژوند تېرولو.»
په ټولګي کې یوازې تمیم نه دی چې معلولیت لري بلکه د هغه دوه نور ټولګیوال جواد او اجمل هم د اورېدلو ستونزه لري. دوی توانېدلي دي چې هم په خپلو منځو کې او هم د خپلو نورو ټولګیوالو سره دوستانه اړېکې ټینګه کړي.
د تمیم یو ټولګیوال میرویس واېې: « دا زمونږ دنده او مسؤلیت دی چې د خپلو هغو ټولګیوالو سره چې د اورېدلو ستونزه لري مرسته وکړو. مونږ ټول د افغانستان لپاره د سویډن کمېټې څخه چې زمونږ له خوږ ټولګیوالو څخه ېې ملاتړ او پالنه کړېده مننه کوو.
یواځې زده کوونکي نه بلکه د دې ښوونځي استادان هم له دې معلولیت لرونکو زده کوونکو سره د مرستې او همکارۍ غوښتونکي دي او د هغوی راتلونکي ته خوښ بریښي. مونږ تمیم په داسي حال کې کې پيدا کړ چې په ټولګي کې ناست وو او د جغرافېې د مضمون استاد د درس په ورکولو بوخت وو.غوښتل مو پوه شو چې استاد ېې له تمیم او دوه نورو ټولګېوالو سره چې د اورېدلو ستونزه لري د درس په اړه ورسره څنګه افهام او تفهيم کوي.
د معلولیت لرونکو زده کوونکو په اړه د دې ښوونځي یو استاد سید محمد شفیع غلامي واېې: « مونږ دا زده کوونکي چې د اورېدلو ستونزه لري ډیر با هوښه، ځیرک او له درس او زده کړو سره مینه ناک کسان پیدا کړل. د دې په خاطر چې وکولای شو د درس مفهوم او پیغام دې زده کوونکو ته انتقال کړو په دې اړه مونږ ته د افغانستان لپاره د سویډن د کمېټې له لوري زده کړه او روزنه راکړل شوه او اوس کولی شو د حرکتونو او انځورونو په ښودلو سره ورته د درس موضوع ورسوو.»
د تمیم یو ټولګیوال روح الله چې ۱۶ کاله عمر لري هم له تمیم او نورو هغو زده کوونکو سره چې په دي ټولګي کې دي او د اورېدلو ستونزه لري مرسته کوي. هغه د دوی او استاد تر منځ د یوه ژباړونکي نقش لوبوي. هغه دلیل چې روح الله ېې دې ته وه هڅولو تر څو له هغه زده کوونکو سره چې د اوېدلو ستونزه لري همکاري ولري، په ټولګي کې د دوی نيکه رویه او سلوک ښودل شوی دی.
تمیم زیاتوي: « زه له فېسبوک او انټرنېټ څخه له ګټې اخیستلو سره مینه لرم ځکه غواړم چې په ټوله نړۍ کې له هغو کسانو سره چې د اورېدلو ستونزه لري په اړېکه کې وه اوسم او له دي لارې وکولی شم خپل ځان د هغو حرکتونو او اشاروي ژبې په اړه چې په دې وروستیو کې په نړی کې عامه شویده پوه کړم او هغه زده کړم.»
تمیم هیله لري تر څو یو ځل د سویډن هېواد ته سفر وکړي او وروسته د اشاروي ژبې په اړه د پرمختللو زده کړو له تر لاسه کولو بېرته افغانستان ته راستون شي تر څو وکولی شي په هېواد کې له نورو هغو وګړو سره چې د اورېدلو ستونزه لري مرسته وکړي. هغه واېې: « له هیلو مې یوه دا ده چې یوه ورځ وکولی شم د سویډن هېواد ته سفر وکړم ځکه دا یواځېنی هېواد دی چې د افغانستان لپاره د سویډن کمېټې له لارې مې له هغوی اړينې مرستې ترلاسه کړیدي.»
د افغانستان لپاره د سویډن کمېټې د ښوونې او روزنې د پروګرام د فعالیتونو یوه مهمه برخه داده چې په ځانګړي ډول هغه زده کوونکي چې معلولیت لري، عادي او دولتي ښوونځيو ته د تګ لپاره ثبت نام کړي. دا پروګرام په ۲۰۱۰ کال کې د لومړي ځل لپاره په مزار شریف کې پيل شو. اوسمهال د دي پروګرام د فعالیت ساحه تر درېېو ولایتونو پوري غځېدلې ده چې د ۹۱۰ هلکانو او ۵۹۹ نجونو په ګډون ټولټال ۱۵۰۹ تنه زده کوونکي تر خپل پوښښ لاندي لري. تر اوسه پوري د دولتي ښوونځيو ۲۲۷۹ تنو استادانو د افغانستان لپاره د سویډن کمېټې له لوري د اشاروي ژبې او له معلولیت لرونکو زده کوونکو سره د مرستو د رسولو د لارو چارو په تړاو زده کړي تر لاسه کړي دي. چې په دي ترتیب سره تر اوسه پوري ۷۸ تنه زده کوونکي له عادي دولتي ښوونځيو فارغ شوي دي چې له دي ډلې ېې ۱۵ تنه په رسنیو لکه راډیو او تلویزیون کې په کار ګمارل شوي دي او ځینې له هغوی په پوهنتونونو کې په زده کړو بوخت دي او ځینې نور ېې د خپل عادي ژوند د پر مخ بېولو لپاره کسب او کار ته مخه کړېده.